Als je een balans zou opmaken van je leven dan is er veel tijd opgegaan aan voorwaarden scheppen voor een goed leven. Het leven ‘in het hier en nu’ gaat meestal gewoon voorbij. Spiritualiteit is niet iets dat buiten het leven staat, het is het leven zelf in al zijn tegenwoordigheid en hoedanigheden.
Vijfendertig jaar geleden kregen Dymph en ik een speciale uitgave van het blad Sannyas kado. Het was begin tachtiger jaren. Bhagwan Shree Rajneesh was toen een gevierde guru in India. In het blad stonden artikelen waarin Bhagwan het had over de essentie van Tao. We volgden zijn raad op en gingen een ‘Tao dag’ doen van ‘niks doen’. Niks moest, alles kon. Tot op de dag van vandaag is deze bijzondere Tao dag in onze herinnering gebleven. Waarom?
Omdat we geconfronteerd werden met een veelvoud van innerlijke en uiterlijke impulsen ‘om wat te doen’. Het enige dat we deden was veilig in bed blijven, de plek waar ‘niet doen’ nuttig en verantwoord is. Het bed als de thuishaven van ‘het niet doen’. Daarbuiten loop je de kans om tot actie aangezet worden, je weer beslissingen moet nemen, enfin moet komen tot interactie met de medemens.
Onlangs las ik het Tao blad opnieuw en weer werd ik gegrepen door dit 2500 jaar oude “padloze pad”. Het dilemma waarvoor wij mensen staan; tussen ‘wat wij denken te zijn’ en wat wij ‘in wezen zijn’, is de kern van lezingen van Bhagwan. Hij wijst er op dat ‘alles er is’ maar we hebben te maken met vele ‘mentale’ schillen die onze ‘persona’ vormen, ons masker. Het denken is voornamelijk een willekeurig proces dat ons op veel manieren vervreemd van ons wezen. De slaap is de enige mogelijkheid om het denken te stoppen maar meestal dendert het voort in onze dromen. Het denken is niet met denken uit te schakelen hoewel we ons dat vaak voorspiegelen.
Hoe kan Tao ons naar eenheid en heelheid voeren? Daar is moeilijk een antwoord op te geven want dan ga ik weer dingen zeggen die je moet doen en dat is niet Tao. Tao is het pad van de mysticus, van overgave. Dus geen methoden, technieken, oefeningen en graden. Je hoeft ook niet te wachten op verlichting, het kan elk moment gebeuren, je hoeft ‘alleen maar’ de moed te hebben om in de afgrond te springen, in de leegte, om daarin op te lossen, te verdwijnen. Het volledige alleen zijn is de ultieme conditie waarop je terug komt bij jezelf, dit volgens de Tao.
Ik ben ervan overtuigt dat iedereen wel eens een ervaring heeft gehad van volledige overgave aan het leven en de ‘flow’. Gelukkig kennen we extreme ervaringen, die als referentie punten zijn opgeslagen in onze levens geschiedenis. Eenheidsbeleving doet zich soms voor als je in de natuur opgaat, momenten dat de sluier van gescheidenheid plotseling afvalt en alles en iedereen volkomen op zijn plek valt.
In dit tijdsgewricht waarin we zo veel beslissingen moeten nemen, waar geluk een keuze is en God niet meer bestaat is het leven volgens de Tao meer actueel dan ooit. Lao Tzu zei; als je een eenvoudig, onopvallend leven leidt is niemand die op je let. Zo kan je leven zoals je wilt en er is niemand die je lastig valt. Lao Tzu noemt dat; ‘het nut van nutteloosheid’. Als gepensioneerde is het een verademing om deze deugd te beoefenen. Het mag eindelijk!